Các bệnh thường gặp ở tôm thẻ chân trắng được nhiều bà con quan tâm đến. Quy mô nuôi tôm nước ta nói riêng và cả thế giới nói chung đều đang ngày một phát triển. Do đó, những vấn đề tôm có thể gặp phải cũng được quan tâm nhiều hơn. Biết rõ những căn bệnh ở tôm và cách phòng bệnh chuẩn xác sẽ giúp bà con “tạm gác hết những âu lo”. Từ đó, nâng cao sản lượng nuôi tôm, có được mùa thu hoạch bội thu. Bài viết dưới đây tổng hợp những căn bệnh thường thấy ở tôm thẻ chân trắng, mời bà con cùng đón đọc nhé!

 

Tôm thẻ chân trắng to khỏe

Căn bệnh hoại tử gan tụy cấp tính ở tôm thẻ chân trắng (EMS/AHPND)

• Nguyên nhân gây bệnh

Nguyên nhân gây bệnh từ chủng vi khuẩn Vibrio parhaemolyticus đặc trưng được phát hiện là tác nhân gây bệnh

• Chẩn đoán

Tôm bị bệnh có tuyến gan tụy teo, tuyến tụy chuyển sang màu trắng nhạt, ruột tôm rỗng, có thức ăn hoặc bị cắt khúc. Tôm thường bị mềm vỏ, tỷ lệ chết cao. Tôm sú mắc bệnh EMS thường có màu sẫm, chậm lớn (tương tự như bệnh còi MBV). Các triệu chứng ở gan tụy tương tự như phần thẻ chân trắng như màu nhạt, gan tụy teo, ruột không có thức ăn.

 

Chủng vi khuẩn Vibro

 • Phòng chữa bệnh

Bà con nên lựa chọn giống tôm khỏe mạnh. Chú ý kiểm soát mật độ vi khuẩn Vibrio có trong đất, trong nước ao nuôi và trong cơ thể tôm giống. Hãy đảm bảo rằng mật độ vi khuẩn Vibrio ở những nơi vừa kiểm tra đều đạt ngưỡng an toàn. Nuôi chung với cá rô phi hoặc các loài cá khác, tạo quần thể vi sinh vật có lợi (tảo và vi khuẩn)  trong ao nuôi để ức chế sự phát triển của vi khuẩn Vibrio  (chúng  cạnh tranh với vi khuẩn gây bệnh về chất dinh dưỡng, môi trường sống,...). Có thể nuôi luân canh, vụ chính là nuôi tôm sau đó nuôi các đối tượng khác như cá bống, cá kèo,...Nếu bà con mong muốn nuôi tôm lâu dài trên đất của mình thì nên hạn chế cực độ sử dụng kháng sinh.

Bệnh đốm trắng ở tôm thẻ chân trắng (WSSV)

• Nguyên nhân mắc bệnh đốm trắng ở tôm

Có 3 trường hợp tôm bị bệnh đốm trắng với các biểu hiện bên ngoài rất giống nhau. Ý do có thể do virus, vi khuẩn hoặc do môi trường gây ra. Đối với vi rút, bệnh do vi rút Hội chứng đốm trắng (WSSV) gây nên bệnh cho tôm. Trong trường hợp do vi khuẩn, nguyên nhân là vi khuẩn gây ra hội chứng đốm trắng (BWSS). Bệnh đốm trắng từ môi trường là vì độ cứng (Ca2 + và Mg2 +) trong nước cao. Tôm nuôi đang hấp thụ quá nhiều Ca2 + và Mg2 +, làm xuất hiện các đốm trắng trên vỏ.

 

Tôm có đốm trắng trên vỏ

• Chẩn đoán bệnh đốm trắng

Khi phát hiện bệnh đốm trắng trên tôm. Việc bà con nên ưu tiên hàng đầu là nhanh chóng xác định nguyên nhân và điều trị kịp thời, xét nghiệm WSSV PCR cho kết quả nhanh, chính xác và cần thực hiện ngay khi tôm có dấu hiệu bệnh. Trong tình huống tôm dương tính với WSSV thì cần phải thu hoạch ngay lập tức. Trong tình huống ngược lại, bà con có thể tiếp tục nuôi và tiến hành những biện pháp xử lý tương ứng với trừng hợp

• Các trường hợp bệnh đốm trắng ở tôm thường thấy

- Ở tôm bị bệnh đốm trắng do vi khuẩn: Tôm mới nhiễm bệnh vẫn  hoạt động bằng cách ăn mồi và bóc vỏ, đôi khi các đốm trắng biến mất sau khi tôm lột xác. Nếu nhiễm nặng hơn thì lột vỏ tôm sẽ chậm lớn. Diệt số lượng lớn, rải rác nhưng không  chết hàng loạt, hầu hết tôm bị rong rêu, đen mang. Tôm bị bệnh có các đốm trắng  đục trên vỏ khắp cơ thể. Những đốm trắng hình tròn, nhỏ và ít đốm trắng hơn so với virus (WSSV). Các mẫu vật được soi dưới kính hiển vi cho thấy một đốm trắng có dạng lan tỏa, giống như địa y với một đường tròn rỗng ở giữa. Trong khi các đốm trắng từ vi rút lại có nhiều đốm đen (hắc tố) trung tâm. Các đốm trắng chủ yếu chỉ ở hai bên ngoài lớp biểu bì, các mô liên kết. Theo quan sát chung thì thấy tôm ăn chậm hơn nhưng không gây thiệt hại đáng kể (Trần Viết Tiến, 2014). Kết quả PCR âm tính với WSSV.

- Ở tôm bị bệnh đốm trắng do vi rút: Tôm mắc bệnh sẽ có nhiều đốm trắng có kích thước 0,5 - 2,0 mm xuất hiện bên trong vỏ tôm. Đặc biệt là trên đốt sống, các đoạn bụng 5 và 6 và sau đó là khắp mình. Tôm sẽ có biểu hiện ăn nhiều rồi bỏ ăn, bơi chậm trên mặt nước hoặc dạt vào bờ ao. Đôi khi tôm có thêm dấu hiệu đỏ toàn thân. Nếu sau 3 - 10 ngày xuất hiện đốm trắng, tôm chết hàng loạt trong ao (100%). Kết quả xét nghiệm PCR dương tính với WSSV.

- Ở tôm bị bệnh đốm trắng do môi trường: tôm có đốm trắng trên vỏ đầu ngực hoặc lưng nhưng vẫn khỏe mạnh. Không có tôm ở mắc cạn, tôm vẫn hoạt động và ăn uống bình thường. Nếu thời gian lột xác dài hơn bình thường và tôm chậm lớn một chút. Nguyên nhân gây ra đốm trắng là do môi trường, không phải do vi rút hay vi khuẩn. Kết quả xét nghiệm PCR là âm tính với WSSV.

 

Đốm trắng to hơn khi tôm mắc bệnh lâu ngày

• Phòng trị bệnh đốm trắng ở tôm

Để phòng bệnh tốt, bà con cần tuân thủ những nguyên tắc sau: (i) Kiểm tra và chọn tôm giống bố mẹ sạch bệnh, không nhiễm WSSV,  chất lượng tốt; (ii) Chọn thời vụ trồng thích hợp, tránh thả tôm giống vào mùa lạnh; (iii) Nguồn nước ao nuôi tôm không  lấy trực tiếp từ tự nhiên, phải qua lọc; (iv) ngăn chặn sự xâm nhập của mầm bệnh truyền mầm bệnh như động vật giáp xác hoang dã như cua và chim, bằng cách rào ao và lưới chắn chim; (vi) Quản lý và giám sát chặt chẽ môi trường nước ao nuôi (Trần Thị Mỹ Duyên, 2013).

Căn bệnh hoại tử cơ quan tạo máu và cơ quan lập biểu mô ở tôm

Cách bệnh thường gặp ở tôm thẻ chân trắng có căn bệnh hoại tử cơ quan tạo máu và cơ quan lập biểu mô cần được bà con chú ý.

• Nguyên nhân gây bệnh cho tôm

Căn bệnh hoại tử biểu mô và cơ quan tạo máu là do virus gây bệnh hoại tử cơ và tạo máu (IHHNV), thuộc họ Parvoviridae trong chi mới Brevidensovirus gây ra.

• Chẩn đoán bệnh ở tôm

Tôm thẻ chân trắng nhiễm bệnh có biểu hiện thân chính bị cong hoặc biến dạng, các phần phụ của tôm thẻ cũng có các triệu chứng bất thường, dị dạng, vỏ xù xì, râu cong, tăng trưởng của tôm giảm tỷ lệ từ 10 - 30%, tôm bị ốm yếu, teo tóp. Ở tôm sú, khi các triệu chứng của tôm bệnh, tôm thường chuyển sang màu xanh, cơ bụng có màu trắng xỉn và tôm thường chết số lượng nhiều trong thời gian từ 10 đến 20 ngày sau khi thả giống. Sản lượng tôm bị giảm đáng kể do căn bệnh IHHNV này. Tôm thường nhỏ, xù xì, hình dáng không đẹp, làm tổn hại về kinh tế khi thu hoạch tôm.

 

Kiểm tra tình trạng của tôm khi nghi mắc bệnh

• Phòng và chữa bệnh

Cách phòng bệnh hiệu quả nhất vẫn là sử dụng tôm bố mẹ sạch bệnh, chất lượng cao. Tiệt trùng trứng và ấu trùng là một phương pháp phòng bệnh hiệu quả trong trại giống. Trong các ao nuôi tôm, việc chọn lọc và kiểm soát giống sạch bệnh và không nhiễm IHHNV cũng là một cách để ngăn ngừa dịch bệnh (Trần Thị Mỹ Duyên, 2013).

Căn bệnh đầu vàng (YHV) ở tôm thẻ chân trắng

• Nguyên nhân gây bệnh cho tôm

Mầm bệnh là phức hợp của virut đầu vàng (YHV) và virut liên kết mang (GAV). Hiện có 6 loại YHV được đăng ký gen khác nhau.

• Chẩn đoán bệnh

Tôm nhiễm bệnh có mang màu vàng hoặc nâu, đầu ngực màu vàng, toàn thân nhợt nhạt, sưng tuyến tiêu hóa làm đầu có màu vàng, tỷ lệ chết cao lên đến 100% sau khi nhiễm bệnh từ 3 đến 5 ngày. Kết quả PCR dương tính với YHV/GAV.

• Phòng trị bệnh cho tôm

Phòng bệnh và ngăn ngừa bệnh lây lan  bằng cách chọn và kiểm tra tôm giống sạch bệnh trước khi thả ao nuôi và xử lý chất lượng nước, môi trường thích hợp (Trần Thị Mỹ Duyên, 2013).

 

Tôm mắc bệnh đầu vàng

Căn bệnh phân trắng ở tôm thẻ chân trắng (WFD/WFS)

• Nguyên nhân tôm mắc bệnh

Hiện nay vẫn chưa rõ nguyên nhân chính xác gây nên căn bệnh này ở tôm thẻ chân trắng. Có nhiều nghiên cứu cho thấy bệnh phân trắng là do nhóm vi khuẩn Vibrio gây ra, cũng có nghiên cứu khác cho rằng nguyên nhân là do hai tế bào (gregarine) hoặc một nhóm ký sinh trùng Vermiform. Một số nghiên cứu cho thấy tôm bị nhiễm bệnh có nhiều mầm bệnh khác nhau. Chẳng hạn như vi khuẩn (nhóm Vibrio), ký sinh trùng (hình giun, hai tế bào - gregarine), virut.

• Chẩn đoán bệnh cho tôm

Phân tôm bị bệnh có màu trắng. Đôi khi sợi phân tôm cũng có màu vàng nhạt, teo gan tụy hoặc phân lỏng màu trắng. Bệnh tôm thường kèm theo triệu chứng mềm hoặc lỏng vỏ. Nếu tôm yếu và bơi chậm trong nước sau vài ngày mắc bệnh. Bà con phải thực hiện các xét nghiệm đơn giản để xác định chính xác nguyên nhân gây bệnh thì mới có hướng điều trị thích hợp cho tôm của mình. Cách đơn giản nhất để kiểm tra ký sinh trùng trong ruột tôm là cắt bỏ một đoạn ruột tôm và tìm ký sinh trùng có bị nhiễm hay không dưới kính hiển vi ánh sáng. Nếu tôm không bị nhiễm ký sinh trùng thì tiến hành kiểm tra tổng số vi khuẩn Vibrio trong môi trường ao nuôi. Nếu quần thể Vibrio quá cao, nó có thể  do vi khuẩn Vibrio gây ra.

 

Bệnh phân trắng ở tôm

• Phòng trị bệnh

Bà con nên áp dụng các biện pháp phòng bệnh tổng hợp vì có nhiều mầm bệnh gây bệnh phân trắng. Theo khuyến cáo của các chuyên gia Thái Lan, vào mùa nắng nóng, người nuôi tôm nên giảm mật độ nuôi. Giảm hàm lượng  chất hữu cơ dưới đáy ao và giảm bớt sự phát triển của vi khuẩn Vibrio spp.

Một số người nuôi tôm cũng đã có thể kiểm soát thành công bệnh này bằng cách sử dụng chế phẩm sinh học mà họ có thể kiểm soát được. Chứa vi khuẩn Bacillus subtilis để hỗ trợ sự phát triển của Vibrio spp. Nuôi ghép tôm và cá rô phi cũng có hiệu quả trong việc kiểm soát sự phát triển của vi khuẩn Vibrio trong ao. Bà có dùng tỏi có liều lượng từ 5 -10g/kg thức ăn để phòng ngừa trùng hai tế bào.

Căn bệnh Taura ở tôm thẻ chân trắng

• Nguyên nhân và chuẩn đoán tôm mắc bệnh Taura

Bệnh taura ở tôm thẻ chân trắng do virut Taura Syndrome Virus (TSV) gây ra. Khi mắc bệnh, tôm sẽ có triệu chứng rỗng ruột và mềm vỏ. Hội chứng Taura gây ra tỷ lệ tử vong cao (tỷ lệ tử vong nói chung là 40% đến 90%) và lây lan nhanh chóng. Virus Taura có thể lây nhiễm sang tôm sú và tạo ra bệnh đuôi đỏ: tôm đều có màu đỏ ở phần đuôi quạt và các đoạn thân nối tiếp lên trên phía đầu tôm. Kể cả phần chân bò, chân bơi của tôm cũng có màu đỏ.

• Cách phòng trị bệnh Taura

Bà con có thể áp dụng giải pháp chữa bệnh tổng hợp dành cho các bệnh thường gặp ở tôm thẻ chân trắng

 

Tôm bị bệnh Taura

Bệnh đốm đen hay bệnh hoại tử gan tụy vì vi khuẩn NHPB gây ra

• Nguyên nhân tôm mắc bệnh đốm đen

Vi khuẩn gây bệnh viêm gan tụy hoại tử NHPB (Necrotizing hepatopancreatitis bacterium) là do tôm bị nhiễm vi khuẩn. Bệnh hoại tử gan tụy do vi khuẩn hoàn toàn khác biệt với bệnh hoại tử gan tụy cấp tính EMSAHPND mà chúng ta đã biết. Thử nghiệm PCR với tôm có triệu chứng đốm đen hoàn toàn âm tính với EMS/AHPND.

• Chuẩn đoán tình trạng tôm mắc bệnh đốm đen

Bệnh xảy ra do  điều kiện môi trường ao nuôi không tốt. Nhất là tình trạng đáy ao bẩn. Những ao tôm bị bệnh “đốm đen” thường có nồng độ khí độc như NH3, NO2 rất cao. Lên đến 95% trong khoảng từ 15 đến 30 ngày. Kể từ khi phát hiện bệnh, nếu không tiến hành ngay các biện pháp xử lý trong trường hợp ao nuôi bị ô nhiễm nặng và nhiễm vi khuẩn trong nước ao. Tôm bị bệnh có các biểu hiện như lờ đờ, bỏ ăn hoặc biếng ăn, chậm lớn, trên thân có nhiều đốm đen li ti hoặc mảng đen lớn, mang màu đen hoặc đuôi tôm mỏng. Các vết bệnh thứ phát như mòn vảy đuôi và râu, mất râu... xuất hiện. Trong trường hợp nặng, nội tạng trống rỗng, gan và tụy nhợt nhạt, bề mặt thân tôm có đốm đen có thể có mùi hôi.

 

Tôm mắc bệnh đốm đen trên thân

• Phòng bệnh đốm đen cho tôm thẻ chân trắng

Bệnh đốm đen ở tôm thẻ chân trắng do vi khuẩn gây ra.Vì vậy, cần áp dụng các biện pháp phòng bệnh chung cho các bệnh do vi khuẩn gây ra.

Các biện pháp phòng bệnh được khuyến cáo như sau: Quá trình cải tạo ao phải được khử trùng triệt để vi khuẩn. Trước và sau khi khử trùng, số lượng vi khuẩn gây bệnh phải được kiểm tra và đánh giá bằng phương pháp đơn giản nhất sử dụng đĩa thạch TCBS (MP - BIOTEST), cho phép đánh giá loại bỏ hầu hết vi khuẩn. Các mầm bệnh trong ao nuôi có đạt yêu cầu hay không.

Kiểm tra chất lượng tôm giống của bà con bằng kỹ thuật PCR không chỉ với  EMS, White Spot, IHHNV, IMNV mà còn bằng kiến ​​thức NHP về tôm thẻ chân trắng của người nuôi. Ngoài ra, phòng bệnh còn phụ thuộc vào mật độ thả tôm giống cần thích hợp với thiết kế của cơ sở hạ tầng, hệ thống quạt nước cung cấp lượng oxy cho tôm trong ao, độ sâu của nước ao tôm, kinh nghiệm nuôi, trình độ - mức độ am hiểu về tôm của người nuôi tôm.

 

Đốm đen lan sang đen mang tôm

Kết luận về các bênh thường gặp ở tôm thẻ chân trắng

Bài viết trên đã được Công ty TNHH Thiên Thảo Hân tổng hợp các bệnh thường gặp ở tôm thẻ chân trắng cho bà con. Mỗi căn bệnh ở tôm khác nhau sẽ có lý do và cách chữa trị khác nhau. Việc xác định chính xác bệnh sẽ giúp bà con chữa trị cho tôm nhanh hơn, hiệu quả hơn rất nhiều. Trong trường hợp, bà con đã làm qua các cách trên nhưng vẫn không hiệu quả. Lúc này, cần chuyển đổi sang sử dụng những sản phẩm đặc trị bệnh cho tôm.

Để tìm hiểu thêm về sản phẩm chữa bệnh cho tôm, kính mời bà con liên hệ Hotline 0965.037.045 của chúng tôi.

Có thể bạn quan tâm:

• Cefotaxime Sodium Sterile lon 1Kg - Trị bệnh phân trắng hoại tử gan trên tôm
• Enzyme Protease gói 1kg - Phân giải protein, độc tố trong ao nuôi tôm cá
• Bổ sung thảo dược R80 chai 500ml - Cắt ngay phân trắng lỏng ruột
• Thảo dược gan 2 trong 1 G80 chai 1 lít - Phòng bệnh gan cho tôm cá
• Iodine 9000 chai 1 lít - Diệt khuẩn ao nuôi tôm cá