Để giúp đất tăng cường chất lượng của đất, ngày nay người ta thường sử dụng phân xanh. Phân xanh có thể bao gồm xác của cây, xác hoa quả, bã cà phê, các loại cây thân thảo,… và được dùng làm phân hữu cơ. Nếu bạn đang có một số thắc mắc như phân xanh là gì? Cách ủ và sử dụng phân xanh với chế phẩm sinh học Emzone như thế nào?… hãy cùng Chế phẩm vi sinh giải đáp qua bài viết dưới đây nhé:

Phân xanh là gì?

Phần lớn, phân xanh được dùng khi đang tươi chứ không phải thông qua quá trình ủ. Do đó, thời gian sau quá trình phân hủy là lúc phân xanh đạt được hiệu quả tốt nhất. Cũng bởi lý do này mà phân xanh thường được sử dụng nhằm bón lót hoặc tủ gốc cho cây lâu năm.

Những cây được dùng để tạo ra phân xanh được gọi là cây phân xanh. Những loại cây này thường dễ trồng, có thời gian phát triển nhanh chóng, mạnh mẽ. Bên cạnh mục đích sử dụng phân xanh làm phân bón thì loại phân này còn được dùng để làm cây phủ đất, cây bóng mát,.. Với hiệu quả cải tạo đất và tăng độ phì nhiêu cho đất được đánh giá cao.

1. Giới thiệu về cây phân xanh

Ngày nay, cây phân xanh phổ biến nhất là những cây họ đậu. Dẫu vậy, những loại cây thuộc họ khác như cây cỏ lau, cây quỳ dại,… cùng dần được ưa chuộng để làm cây phân xanh. Những loại cây họ đậu luôn có những vi sinh vật cộng sinh sinh sống tại rễ, gián tiếp giúp cây tăng cao khả năng hút đạm từ không khí. Lượng đạm được hấp thụ này sẽ được chuyển một phần vào cho cây trồng. Không chỉ vậy, các loại cây họ đậu còn được biết đến với khả năng “xử lý” phân lân khó tiêu hay phân kali vô cùng tốt.

Một đặc điểm nổi bật khác của cây phân xanh không thể không nhắc đến là sự “dễ tính” – vô cùng dễ trồng và phát triển. Cũng vì vậy mà phân xanh có rất nhiều loài và thích hợp để trồng ở nhiều nơi khác nhau. Từ những đặc điểm kể trên, có thể nói cây phân xanh là loại cây có vai trò quan trọng đối với việc giữ gìn, cải tạo đất cũng như nâng cao hiệu quả, tăng năng suất của những loại cây trồng khác.

2. Lựa chọn cây phân xanh như thế nào?

 

Để có thể lựa chọn cây phân xanh phù hợp, bạn cần phải xem xét chúng dựa trên một số tiêu chí như sau:

• Khả năng phát triển của cây: Cây được chọn nên là những cây có bộ rễ phát triển tốt, tán lá rộng và cho năng suất chất xanh cao với thời gian ngắn.
• Khả năng thích ứng: Cây phân xanh không bị “mẫn cảm” với độ pH, việc cung cấp chất dinh dưỡng không đòi hỏi cao, có khả năng phát triển tại những đất có tầng canh tác mỏng. Bên cạnh đó, cây cũng cần có khả năng đồng hóa lân khó tiêu tốt, chịu được hạn hay thừa ẩm của đất.
• Sâu bệnh: Vì sâu bệnh là nguồn lây có thể lan truyền giữa cây với cây, từ vụ trồng này đến vụ trồng khác nên cây phân xanh nên là cây ít sâu bệnh.
• Hệ số nhân giống: Bởi cây phân xanh có đặc điểm là những loại cây dễ trồng và thích hợp với nhiều phương pháp trồng trọt khác nhau, nên cây phân xanh nên là những cây có hệ số nhân giống cao. Thông thường, cây phân xanh được trồng bằng hình thức bằng hạt nên chúng sẽ có nhiều hạt và các hạt có kích thước bé, dễ nảy mầm lẫn phát tán
• Hàm lượng N, P, K: Cây phần xanh cần phải có hàm lượng các chất này cao, đặc biệt là hàm lượng N. Ngoài ra, cây cũng cần đáp ứng tỷ lệ C/N mức trung bình để đảm bảo chóng hoai mục.

• Đáp ứng nhiều ứng dụng khác nhau như sử dụng làm phân bón, làm thức ăn, làm cây che phủ đất, thâm canh,…

3. Một số cây phân xanh phổ biến hiện nay

Tại Việt Nam, những loại cây phân xanh được sử dụng nhiều có thể kể đến là cây điền thanh, cây đậu nho nhe, cây muồng, cây trinh nữ không gai,… Những cây phân xanh này đều được đánh giá cao về khả năng thích nghi, tuy vậy không phải ở đâu cũng thích hợp để trồng trọt chúng. Tùy theo chân đất cũng như điều kiện cụ thể tại từng nơi khác nhau mà chúng có ảnh hưởng đến năng suất chất xanh, khả năng phát triển của những loại cây phân xanh.

Theo đó, khi lựa chọn các loại cây phân xanh, bạn cần phải quan tâm đến điều kiện địa phương trồng trọt mà sử dụng loại cây phù hợp để có thể đem lại hiệu quả tốt nhất. Đặc biệt, tại một số cơ cấu nhất định mà cây phân xanh phát huy khả năng tốt nhất, nên bạn cũng nên lưu ý đặc điểm này nhé.

Tác dụng của phân xanh là gì?

1. Cung cấp dinh dưỡng cho cây trồng ngay vụ

Bởi vì phân xanh có hàm lượng đạm tổng cao hơn phân chuồng, cũng như hàm lượng đạm dễ tiêu, hệ số sử dụng chất dinh dưỡng của phân xanh cũng xấp xỉ 2 lần phân chuồng nên cây phân xanh được đánh giá rất cao về khả năng cung cấp dinh dưỡng cho cây trồng.Khả năng này được thể hiện càng rõ ràng hơn khi sử dụng phân xanh tại những đất xấu, cằn cỗi. Tuy nhiên, bạn cần đảm bảo phân xanh được vùi đúng lúc cây trồng ra thân lá non với tỷ lệ dinh dưỡng cao, tỷ lệ C/N thấp để cây trồng được cung cấp thức ăn và tăng năng suất cây trồng hiệu quả.

2. Khả năng tổng hợp cải tạo đất nhanh và hiệu quả

Cây phân xanh có thể cải tạo đất vô cùng tốt, đặc biệt là đối với những mảnh đất bạc màu, đất cát, đất mặn hay là đất khai hoang. Một số khả năng nổi bật có thể kể đến như:

• Cải tạo đất nhanh và tổng hợp tính đất tốt
• Tạo môi trường tốt để vi sinh vật có thể hoạt động và phát triển mạnh mẽ
• Cải tạo đất, tổng hợp tính chất vật lý của đất

3. Tác dụng cải tạo đất mặn

Đất mặn có đến 0,4% tổng số muối tan – một lượng phần trăm cao – cùng với có nhiều Na+ có tác hại xấu đến cây trồng lẫn đất nên khi sử dụng cây phân xanh, chúng sẽ có tác dụng là:

• Giảm thấp lượng nước bốc hơi từ mặt đất, giảm khả năng tăng nồng độ mặn lẫn bốc mặn từ nước ngầm vì khả năng che phủ đất nhanh của cây phân xanh
• Đất có thể giảm tác hại phân tán keo đất của chất Na+ nhờ khả năng phân giải chất hữu cơ khi phân xanh được vùi vào đất

4. Một số công dụng đặc biệt khác

• Chống xói mòn và rửa trôi: Nhờ khả năng che phủ cao mà đất sẽ giảm việc bị mưa xối trực tiếp, theo đó kết cấu đất không bị phá vỡ khiến chảy tràn trên mặt đất. Bên cạnh đó, gió cũng sẽ bị cây xanh cản nên đất sẽ chống xói mòn rửa trôi hiệu quả.
• Giữ nước cho đất: Đất sẽ giảm thiểu sự tiêu hao chất dinh dưỡng hữu cơ lẫn sự bốc hơi nước vì bóng mát cây xanh đã khiến ánh nắng không thể chiếu trực tiếp vào đất. Nhờ vậy mà nước cũng dễ dàng xâm nhập vào đất nhờ cây phân xanh, giúp đất giữ nước tốt hơn.
• Phân xanh giúp đất giữ nước hiệu quả

• Giảm sự phát triển của cỏ dại: Nhờ đặc điểm phát triển mạnh thành thảm thực vật của cây xanh mà chúng còn có thể ngăn cản cỏ dại sinh sôi và phát tán vô cùng hiệu quả.
• Làm nguồn thức ăn cho chăn nuôi: Vì trong cây phân xanh có tỷ lệ alcaloid thấp nên chúng không có chất độc, lại có hàm lượng dinh dưỡng cao nên đây là nguồn thức ăn cho gia súc rất tốt.

Kỹ thuật ủ phân xanh ngay tại ruộng

Để có thể ủ và sử dụng phân xanh bón cây hiệu quả, bạn cần quan tâm đến vị trí trồng cây phân xanh và kỹ thuật ủ phân xanh.

1. Vị trí trồng cây phân xanh trong hệ thống luân canh

Những đặc điểm như tập quán canh tác địa phương, tình hình của đất đai, nguồn nhân công, lợi ích kinh tế,… là những yếu tố quan trọng cần xem xét khi lựa chọn, bố trí trồng cây phân xanh trong hệ thống canh tác.

• Đối với cây phân xanh trồng xen thì nên ưu tiên ở những vùng sử dụng trồng cây dài ngày lúc cây trồng chủ yếu chưa khép tán. Bởi lẽ, trồng xen canh được xem là hình thức trồng chung với cây trồng chính.
• Đối với cây phân xanh trồng gối: Đây là hình thức gieo, trồng trọt các loại cây phân xanh vào lúc cuối vụ mùa, ngay khi vụ trước vừa được thu hoạch xong. Theo đó, thời gian phát triển của cây phân xanh sẽ được kéo dài thêm và bạn có thể vùi chúng làm phân bón luôn vào vụ mùa tiếp theo.
• Đối với phân xanh được trồng thuần: Đây là hình thức được áp dụng chủ yếu để nâng cao khả năng tận dụng đất đai. Cây phân xanh sẽ được trồng tại một nơi rồi đem cắt lá, đi bón cho cây trồng chính tại một nơi khác.

2. Kỹ thuật ủ phân xanh

Ủ phân xanh đem lại hiệu quả tốt nhất là lúc cây trồng có năng suất chất khô cao nhất, trong khi tỷ lệ C/N thấp và tổng sản lượng N được tích lũy tại lá cây là cao nhất.

Trong đó, khi ủ phân xanh, có một số đặc điểm bạn cần lưu ý như sau:

• Việc bón thêm lân cần thực hiện ngay khi cày vùi phân xanh. Điều này sẽ giúp phân giải chất hữu cơ hiệu quả hơn và việc cung cấp chất dinh dưỡng cho cây trồng được cân bằng.
• Khi vùi cây phân xanh nhớ tưới thêm men vi sinh Ezone 200g làm tăng chất lượng phân xanh và rút ngắn thời gian tạo phân xanh cho đất và cây trồng. Lượng men vi sinh dùng: 1 gói Ezone 200gr rắc cho 200 – 400kg nguyên liệu. Pha với nước tưới hoặc trộn với cám gạo rắc đều.
• Đối với đất trồng màu thì cần ủ phân xanh sâu ở nơi có độ ẩm ổn định tại những đất có thành phần cơ giới nhẹ. Đối với những đất trồng chua thì cần bổ sung thêm chất vôi hoặc photphorit, lân đã được nung chảy cho đất. Có như vậy mới có thể tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động phân giải chất hữu cơ diễn ra hiệu quả hơn.

Cách ủ phân xanh và sử dụng bón cây hiệu quả nhất

1. Chuẩn bị nguyên liệu ủ 1 tấn phân xanh

• Thu gom tất cả các cây phân xanh, lá cây, cuộng, cành … có thể ủ phân xanh:  
• Phân chuồng, rác thải hữu cơ … 500kg ( nếu không có bỏ qua)
• Chế phẩm vi sinh Ezone 200gr: 2 gói
• Nước sạch

2. Cách ủ

• Cây phân xanh băm nhỏ, cắt khúc
• Đảo đều men vi sinh Ezone
• Trải một lớp khoảng 10 – 15 cm cây phân xanh + phân chuồng + rác hữu cơ lên mặt đất
• Rắc đều hỗn hợp men vi sinh đã đảo trộn ở trên. Tưới thêm nước sạch để đạt độ ẩm ủ
• Cứ tiếp tục trải cây phân xanh lên phía trên và rắc men, tưới nước sạch
• Chiều cao đống ủ khoảng 1,2 – 1,6m
• Đánh đống, đậy bạt ủ trong thời gian 25 – 30 ngày thu được phân compost hữu cơ chất lượng cao bón cho cây trồng

3. Cách sử dụng bón cây

• Lượng phân xanh bón cây tùy thuộc vào từng loại cây trồng, chất đất và mùa vụ
• Bón cho rau màu: Lượng dùng 2 – 3 tạ phân xanh bón cho 1 sào bắc bộ. Rắc đều trên bề mặt luống rau
• Bón cải tạo đất: 3 tạ/sào, bón khi cày lấp đất
• Bón cho cây ăn quả, cây công nghiệp: 3 – 5kg/gốc cây, tùy thuộc vào độ tuổi của cây

​Như vậy, đối với những thắc mắc như phân xanh là gì? Cách ủ và sử dụng phân xanh bón cây hiệu quả như thế nào?… đã được Chephamsinhhoc Bio giải đáp chi tiết qua bài viết trên. Hy vọng những thông tin được cung cấp sẽ hữu ích đến với bạn.